ترجمه و تحقیق تفسیر آیه ی نور – مولّف مجهول

چکیده پایان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روشهای اجرا و نتایج بدست آمده): از جمله آیات قرآن کریم که اکثر نگاه ها را متوجّه خود ساخته و تحلیل ها و برداشت های مختلفی را پیش روی قرآن پژوهان و اندیشمندان مسلمان قرار داده است، آیه نور است که نام سوره نور نیز از آن گرفته شده است. نقطه ی محوری در این آیه، «نور» است که در قالب تمثیل و اشارات لطیفی، به حقیقت، نمایی از سرچشمه هستی روی می نهد و گستره ی معارفی که از این آیه نقش نمایی می کند، حقیقت بزرگ و ژرفی را می نمایاند. لذا اساسی ترین پرسش در این آیه آن است که منظور از نور چیست؟ و آیه در مقام بیان و توصیف کدام حقیقت هستی است؟ از این رو، دیدگاه ها و ژرف نگری های مختلفی را برانگیخته است. رساله حاضر با عنوان «قبسات الطور فی تفسیر آیة النور» که از رساله های خطی متعلق به نیمه اوّل قرن یازدهم هجری قمری است، بنا بر حدس نسخه نویسان، متعلّق به سال 1036 یا 1038 هجری قمری می باشد. این رساله تفسیری است بر آیه شریفه ی نور و دو آیه پس از آن؛ اگر چه نام مؤلّفش مجهول است، لکن از محتوای رساله بر می آید که مؤلف آن از عالمان و مفسران شیعه است که جامع علوم معقول و منقول بوده است. این رساله به تفسیر و تأویل آیه نور در سه مقام می پردازد؛ نویسنده ابتدا به توضیح و تشریح مفردات آیه به حسب قواعد ادبی اشاره می نماید و در این مقام به نقد فخررازی در تفسیر برخی واژه های به کار رفته در آیه می پردازد. وی در مقام دوّم به تطبیق مصباح، مشکات، زجاجه، شجره و زیتون و اهداف این تمثیلات و تشبیهات اشاره می نماید و در پایان با بررسی روایات نتیجه می گیرد که حضرت محمد(ص) مشکات، امیرالمؤمنین(ع) مصباح، فاطمه(س) کوکب درّی و ائمه شجره ی مبارکه هستند. کلید واژه : تفسیر آیه نور، مقامات معصومین(ع)، مصباح، مشکاة، زجاجة، کوکب درّی، شجره ی مبارکه.